Eigenlijk past Fargo niet in deze tijd. Zo’n anthologieserie – waarbij elk seizoen een nieuw verhaal vertelt, met nieuwe acteurs – staat haaks op de tendens om in het verleden behaalde successen te herhalen. Series van Sex and the City tot Six Feet Under krijgen reboots, titels als Grey’s Anatomy (het twintigste seizoen is in aantocht) gaan eindeloos door. En wat te denken van de stroom aan producties uit de Star Wars- en Marvel-universa. Vertrouwd, veilig, kijkers gegarandeerd.
Fargo (2014 – nu) lijkt op het eerste gezicht in die trend te passen. De serie is immers geïnspireerd op de gelijknamige film uit 1996. Ook is de setting al vijf seizoenen dezelfde: het weidse, koude Midden-Westen van Amerika, met name de staten Minnesota en North Dakota. Maar dat is ook de enige constante factor. Behalve dus het verhaal en de cast is ook de tijd waarin de serie zich afspeelt elk seizoen een andere.
Bovendien is Fargo allesbehalve comfort-tv. Alleen al omdat je nooit precies weet waar je nou naar kijkt. Iets tussen comedy en drama in, dan weer vervreemdend, dan weer realistisch. Met een mix van excentrieke en herkenbare personages. Hun paden kruisen te midden van explosies van geweld of onverklaarbare gebeurtenissen, die het leven in hun kalme woonplaatsen op zijn kop zetten. Met altijd die vermelding aan het begin: Dit is een waargebeurd verhaal. Een bewuste leugen: Fargo is géén true crime – over formulematige televisie gesproken.
Huisvrouw
Het vijfde seizoen speelt zich af in 2019, de meest recente periode die de makers tot nu toe kozen. De jonge huisvrouw Dorothy Lyon (Juno Temple) uit het plaatsje Scandia in Minnesota wordt gezocht door haar ex-man Roy Tillman (Jon Hamm). Roy, een sheriff in buurstaat North Dakota, accepteert het niet dat Dorothy hem tien jaar eerder heeft verlaten. Net als in meesterwerk Mad Men vertolkt Hamm een archetypische machoman, dit keer met een conservatief-christelijke inslag.
Dorothy verbergt haar verleden met Roy voor haar huidige man Wayne (David Rysdahl) en diens moeder Lorraine (Jennifer Jason Leigh), de keiharde ceo van een incassobedrijf. Dat wordt steeds lastiger wanneer Roy crimineel Ole Munch (Sam Spruell) op Dorothy afstuurt om haar te vangen en ‘naar huis’ te brengen. Met zijn bloempotkapsel lijkt Ole op eerdere onooglijke slechteriken uit het Fargo-universum en is hij goed voor de grappigste momenten. Een even gruwelijke als absurd grappige scène met een gastoeter in de eerste aflevering springt eruit.
Spectrum van masculiniteit
Maar waar het vorige seizoen van Fargo zich verloor in zulk soort kluchterigheid, maakt het vijfde seizoen ruimte voor meer realisme en diepgang. En voor maatschappijkritiek, zonder dat het er te dik bovenop ligt. De makers onderzoeken vooral de verhoudingen tussen mannen en vrouwen.
Onderdeel daarvan is het onder de loep nemen van masculiniteit. Aan de ene kant van dat spectrum zit Dorothy’s zachtaardige echtgenoot Wayne, die het liefst de realityserie Real Housewives kijkt (over televisie-uit-blik gesproken: 27 spin-offs!). Aan de andere kant zit Roy, met zijn cowboyhoed het summum van traditionele mannelijkheid. Roy ziet Dorothy als zijn eigendom en meent dat een man soms zijn vrouw mag slaan. Langzaam wordt duidelijk waarom Dorothy voor hem vluchtte.
De meest hopeloze Fargo-man is Roys zoon en hulpsheriff Gator (Joe Keery). Twintiger Gator, met zijn zonnebril achterstevoren op zijn hoofd, wil graag net zo mannelijk zijn als zijn pa, maar slaat de plank doorlopend mis. Eet pikante snacks terwijl hij er eigenlijk niet tegen kan. Lurkt niet quasi-stoer aan een sigaret, maar aan een felgekleurde vape. Dat vapen symboliseert het soort masculiniteit dat Gator belichaamt ten opzichte van dat van de generaties mannen voor hem: het is minstens even giftig, maar de Marlboro-man straalde in elk geval nog iets uit.
De vrouwen in Fargo worden doorlopend door de mannen onderschat. Zelfs de ijzige ceo Lorraine wordt door een mannelijke zakenpartner betutteld. Ze zet het hem keihard betaald. Lorraine wil vooral niet het slachtoffer uithangen. Vrouwen die dat doen, richten Amerika te gronde, zegt ze tegen agente Indira (Richa Moorjani), die zich het lot van Dorothy aantrekt. Maar Dorothy, zo protesteert Indira, heeft zichzelf nooit een slachtoffer genoemd. „Soms worden er simpelweg misdaden tegen mensen gepleegd. Ze worden slachtoffer gemáákt. En dat is niet hun schuld.” Maar ook de feministische Indira worstelt: ze durft niet op te staan tegen haar eigen, onuitstaanbare echtgenoot, die wil dat zij als een moeder voor hem zorgt.
Boven al het goede dat Fargo seizoen 5 biedt, stijgt de acteerprestatie van Juno Temple toch nog ruim uit. Haar Dorothy is enerzijds breekbaar, bang als ze is voor Roy. Tegelijkertijd is ze tot in haar tenen onverzettelijk, een vindingrijke overlever. „Je had me niet verteld dat ze een tijger is”, zegt Ole als hij zich onverrichter zake bij Roy meldt. Dankzij haar vermogen uit verschillende vaatjes te tappen, ontglipt Dorothy steeds weer aan de man die haar juist in een keurslijf wil persen.
Jammer dat we Dorothy/Temple na dit seizoen weer kwijt zijn – maar dát is nu eenmaal Fargo.
Een versie vandit artikelverscheen ook inde krantvan 3 januari 2024.
